Zonnepanelen zonder netaansluiting bieden een manier om stroom op te wekken zonder dat er een verbinding met het openbare elektriciteitsnet nodig is. Dit wordt ook wel een off-grid systeem genoemd.
Steeds meer mensen kiezen hiervoor, bijvoorbeeld op een afgelegen plek, een tiny house of een mobiele woning zoals een camper.
Maar hoe werkt dit precies en waar moet je rekening mee houden?
Werking van zonnepanelen in een losstaand systeem
Bij een standaard installatie worden zonnepanelen gekoppeld aan het elektriciteitsnet. Bij een systeem zonder net is dat niet het geval. Zonnepanelen vangen het zonlicht op en zetten dit om in stroom. Omdat er geen netaansluiting is, komt alle stroom direct uit de panelen zelf. Vaak wordt deze elektriciteit opgeslagen in een grote accu of batterij. Op momenten dat de zon niet schijnt, bijvoorbeeld ’s nachts of op donkere dagen, levert de accu alsnog stroom voor het huis, de schuur of de caravan. Zo ben je volledig zelfvoorzienend in jouw energie.
Waarom kiezen voor een systeem zonder netaansluiting
Eén van de belangrijkste redenen om voor zonnepanelen zonder netaansluiting te kiezen is dat een verbinding met het net soms niet mogelijk of erg duur is. Denk bijvoorbeeld aan een vakantiehuisje midden in de natuur, een boerderij op een lastig te bereiken plek of een bouwkeet op een tijdelijke bouwplaats. In zulke situaties zorgt een losstaand zonnestroomsysteem ervoor dat je toch elektrische apparaten kunt gebruiken. Ook voor mensen die graag onafhankelijk willen zijn van het elektriciteitsnet, is een off-grid oplossing een uitkomst. Je bepaalt zelf hoeveel stroom je opwekt en gebruikt, zonder maandelijkse kosten of rekeningen.
De belangrijkste onderdelen van een off-grid zonnestroomsysteem
Een systeem zonder net bestaat uit meer dan alleen panelen. Er zijn altijd batterijen nodig om de opgewekte energie op te kunnen slaan. De grootte van deze accu’s hangt af van het stroomverbruik en het aantal zonuren op jouw locatie. Naast de batterijen zijn ook laadregelaars en een omvormer belangrijk. De laadregelaar zorgt dat de accu’s goed en veilig worden opgeladen. De omvormer zet de opgewekte stroom om naar het type spanning dat huishoudelijke apparaten gebruiken. Al deze onderdelen vormen samen een complete set, die speciaal wordt afgestemd op het gewenste gebruik: van een kleine hut tot een grootgezinswoning.
Voordelen en aandachtspunten bij off-grid oplossingen
Helemaal zelfvoorzienend zijn met zonnepanelen is een grote stap richting onafhankelijkheid. Je bent niet meer afhankelijk van het openbare net en eventuele prijsstijgingen. Ook bij stroomstoringen in de buurt blijf jij gewoon stroom houden. Toch vraagt een systeem zonder aansluiting om wat meer planning. Het is belangrijk om goed te berekenen hoeveel stroom je dagelijks nodig hebt. In de zomer is er vaak meer dan genoeg zonlicht, maar in de winter kunnen donkere dagen voor tekorten zorgen. Dan is het voordeel van een ruim bemeten accu’s en slimme energiebewuste keuzes groter. Het dagelijks gebruik moet goed aansluiten op wat er aan energie binnenkomt en opgeslagen kan worden.
Toepassingen van zonnepanelen buiten het net om
In Nederland en België zijn zonnepanelen zonder een netaansluiting vooral populair op plekken waar het niet handig is om het stroomnet aan te leggen. Dit zie je bijvoorbeeld bij tuinhuisjes, volkstuintjes, stacaravans, boten, schuren, mobiele werkplaatsen en noodwoningen. Steeds vaker kiezen mensen er ook voor in hun tuin een kleine installatie te plaatsen voor stroomverbruik los van het huis, zoals voor licht of een kleine koelkast. Zo blijft het huis gewoon op het net, maar werkt het bijgebouw geheel zelfstandig. Ook in landen waar het net minder betrouwbaar is, zijn deze oplossingen populair.
Wat zijn de kosten en opbrengsten van een off-grid systeem
De prijs van een zonnestroominstallatie zonder netaansluiting hangt af van de grootte van het systeem, het aantal panelen en de nodige opslagcapaciteit. Kleine, mobiele systemen zijn er voor enkele honderden euro’s, maar wie een compleet huis wil laten draaien, betaalt meestal duizenden euro’s. Hierbij is het belangrijk om te bedenken hoeveel stroom je echt nodig hebt. De investering betaalt zich uit doordat je langere tijd geen energiekosten hebt. Wel moet de batterij na een paar jaar meestal vervangen worden. Als het systeem goed wordt ontworpen en onderhouden, zijn de onderhoudskosten laag.
Meest gestelde vragen over zonnepanelen zonder netaansluiting
- Hoe werkt stroomopslag in een off-grid systeem? Bij zonnepanelen zonder netaansluiting wordt de opgewekte energie opgeslagen in accu’s. Als de zon niet schijnt, leveren deze accu’s elektriciteit aan het systeem en de aangesloten apparaten.
- Wat gebeurt er bij weinig zonlicht of stroomtekort? Als er te weinig zon is, raakt de accu leeg. Dan kun je tijdelijk geen elektriciteit meer gebruiken of je schakelt over op een extra stroombron, zoals een generator.
- Hoe groot moet mijn zonnepanelensysteem zijn zonder aansluiting op net? De benodigde grootte hangt af van je dagelijkse stroomverbruik en hoeveel zonlicht er op jouw locatie valt. Je hebt meer panelen en een grotere batterij nodig als je veel apparaten gebruikt.
- Is een systeem zonder netaansluiting geschikt voor een gewoon huis? Het is mogelijk, maar het vraagt om een grotere installatie, voldoende accu’s en goede planning van het stroomgebruik. Vaak zijn extra voorzieningen nodig om altijd stroom te hebben.
- Moet je jaarlijks onderhoud uitvoeren aan je off-grid installatie? Regelmatig controleren van de zonnepanelen, accu’s en verbindingen helpt om het systeem betrouwbaar te houden. Accu’s gaan meestal enkele jaren mee en moeten op tijd worden vervangen.
